Τέχνη, τραύμα και αφετηρίες (συνέχεια)

Ποιήματα και τραγούδια

 Σώπα, μη μιλάς (Αζίζ Νεσίν)

 Σώπα, μη μιλάς, είναι ντροπή
κόψ’ τη φωνή σου
σώπασε και επιτέλους
αν ο λόγος είναι άργυρος
η σιωπή είναι χρυσός.

Τα πρώτα λόγια οι πρώτες λέξεις που άκουσα από παιδί
έκλαιγα, γέλαγα, έπαιζα μου λεγαν: “σώπα”.

Στο σχολείο μού κρύψαν την αλήθεια τη μισή,
μου λέγαν: “εσένα τι σε νοιάζει; “Σώπα!”

Με φιλούσε το πρώτο αγόρι που ερωτεύτηκα και μου λέγαν:
“κοίτα μην πεις τίποτα και σώπα!”

Κόψ’ τη φωνή σου και μη μιλάς, σώπα.
Και αυτό βάσταξε μέχρι τα είκοσι μου χρόνια.

Ο λόγος του μεγάλου
η σιωπή του μικρού.

Έβλεπα αίματα στα πεζοδρόμια,
“Τι σε νοιάζει εσένα;”, μου λέγανε,
“θα βρεις το μπελά σου, τσιμουδιά, σώπα”.

Αργότερα φώναζαν οι προϊστάμενοι
“Μη χώνεις τη μύτη σου παντού,
κάνε πως δεν καταλαβαίνεις και σώπα”

Παντρεύτηκα, έκανα παιδιά
και τα ‘μαθα να σωπαίνουν,
ο άντρας μου ήταν τίμιος και εργατικός και
ήξερε να σωπαίνει.
Είχε μάνα συνετή, που του λέγε “Σώπα”.

Στα χρόνια τα δίσεκτα οι γείτονες με συμβούλευαν:
“Μην ανακατεύεσαι, πες πως δεν είδες τίποτα και Σώπα”
Μπορεί να μην είχαμε με δαύτους γνωριμία ζηλευτή,
μας ένωνε, όμως, το Σώπα.

Σώπα ο ένας, σώπα ο άλλος σώπα οι επάνω, σώπα η κάτω,
σώπα όλη η πολυκατοικία και όλο το τετράγωνο.
Σώπα οι δρόμοι οι κάθετοι και οι δρόμοι οι παράλληλοι.
Κατάπιαμε τη γλώσσα μας.
Στόμα έχουμε και μιλιά δεν έχουμε.
Φτιάξαμε το σύλλογο του “Σώπα”.
και μαζευτήκαμε πολλοί
μία πολιτεία ολόκληρη, μια δύναμη μεγάλη ,αλλά μουγκή!

Πετύχαμε πολλά και φτάσαμε ψηλά, μας δώσαν και παράσημα,
και όλα πολύ εύκολα, μόνο με το Σώπα.
Μεγάλη τέχνη αυτή το “Σώπα”.

Μάθε το στη γυναίκα σου, στο παιδί σου, στην πεθερά σου
κι όταν νιώσεις ανάγκη να μιλήσεις ξερίζωσε τη γλώσσα σου
και κάν’ την να σωπάσει.
Κόφ’ την σύρριζα.
Πέτα την στα σκυλιά.
Το μόνο άχρηστο όργανο από τη στιγμή που δεν το μεταχειρίζεσαι σωστά.

Δεν θα έχεις έτσι εφιάλτες, τύψεις κι αμφιβολίες.
Δε θα ντρέπεσαι τα παιδιά σου και θα γλιτώσεις από το βραχνά να μιλάς,
χωρίς να μιλάς να λες “έχετε δίκιο, είμαι με εσάς”
Αχ! Πόσο θα ‘θελα να μιλήσω ο κερατάς.

και δεν θα μιλάς,
θα γίνεις φαφλατάς,
θα σαλιαρίζεις αντί να μιλάς.

Κόψε τη γλώσσα σου, κόψ’ την αμέσως.
Δεν έχεις περιθώρια.
Γίνε μουγκός.
Αφού δε θα μιλήσεις, καλύτερα να το τολμήσεις Κόψε τη γλώσσα σου.

Για να είσαι τουλάχιστον σωστός στα σχέδια και στα όνειρά μου
ανάμεσα σε λυγμούς και σε παροξυσμούς κρατώ τη γλώσσα μου,
γιατί νομίζω πως θα ‘ρθει η στιγμή που δεν θα αντέξω
και θα ξεσπάσω και δεν θα φοβηθώ και θα ελπίζω
και κάθε στιγμή το λαρύγγι μου θα γεμίζω με ένα φθόγγο,
με έναν ψίθυρο, με ένα τραύλισμα, με μια κραυγή που θα μου λέει: ΜΙΛΑ!

Η προσφυγιά είναι καημός (Χειμερινοί Κολυμβητές)

Η προσφυγιά είναι καημός,

και τους χωράει όλους

τους πόνους και τα βάσανα, τα πιο πικρά φαρμάκια

Και της αγάπης ο καημός,

κι αυτός μπορεί να υγιάνει

μα ο καημός της προσφυγιάς μαζί μου θα πεθάνει

Μάννα, Νίκος Ξυλούρης

https://www.youtube.com/watch?v=EVw9eR88gq

Οι πόνοι της Παναγιάς, Νίκος Ξυλούρης

https://www.youtube.com/watch?v=stEyU8OHkE

 Ο γυρισμός του ξενιτεμένου (μελοποιημένο ποίημα του Γιώργου Σεφέρη)

https://www.youtube.com/watch?v=YLyBnK6gC5

Comments are closed.