Tροποποιημένα βιβλία (altered books) και εικαστικά ημερολόγια (συνέχεια)

Η διαδικασία επούλωσης και επεξεργασίας τραύματος περιλαμβάνει και επανεξέταση εμπειριών της παιδικής ηλικίας – την ενθύμηση αλλά κυρίως την κατανόηση γεγονότων, διαδικασιών μάθησης, ιστοριών και επιρροών από μια διαφορετική θέση και οπτική γωνία. Τα αγαπημένα παραμύθια και οι ιστορίες της παιδικής ηλικίας μας μπορούν να γίνουν μια πλούσια και διαφωτιστική πηγή αυτογνωσίας και επίγνωσης. Τα σύμβολα τόσο στις ιστορίες των παιδικών μας χρόνων, καθώς και στα σχέδια μας ή την τέχνη μας μπορεί δυνητικά να περιέχουν πολλαπλά επίπεδα πληροφοριών, τα οποία αξίζει να εξερευνήσουμε. Σχέδια που δημιουργήθηκαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές πιθανά να αντανακλούν διαφορετικά επίπεδα κατανόησης και να αποκαλύπτουν διαφορετικές, συμπληρωματικές ή και αντικρουόμενες πληροφορίες. Επίσης, τα παραμύθια και οι μύθοι μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε κοινωνικές, θρησκευτικές και πολιτιστικές δυναμικές της εποχής τους. Πολλοί άνθρωποι σε διαφορετικά πεδία έχουν μελετήσει μύθους, κλασσικά και λαϊκά παραμύθια και είναι συναρπαστικό το πόσα πολλά επίπεδα ερμηνειών και κατανόησης μπορεί κανείς να φτάσει. Ωστόσο, η προσωπική εξερεύνηση των αγαπημένων ιστοριών μας ή των αναμνήσεων που συνδέονται με διηγήσεις ή αναγνώσεις αυτού του υλικού μπορεί να αποβεί μια χρήσιμη διαδικασία, η οποία μπορεί να ενισχύσει την ικανότητά μας να δημιουργήσουμε μια νέα αφήγηση ζωής. Ακολουθούν δύο δείγματα σχεδίων που περιέχουν εικόνες από την ιστορία της Κοκκινοσκουφίτσας, τα οποία αντανακλούν διαφορετικά επίπεδα επεξεργασίας και κατανόησης. Το ένα δημιουργήθηκε το 2007-2008 και το άλλο πριν από λίγες ημέρες. Ο λόγος που κάνω την ανάρτηση σήμερα είναι ότι, ενώ είχα πάει μια μικρή πεζοπορία με το σύζυγο μου και το σκύλο μας χθες το απόγευμα, συναντήσαμε κοντά στο σπίτι μας μια γυναίκα που φορούσε ένα κόκκινο παλτό τύπου άνορακ με την κουκούλα ανεβασμένη στο κεφάλι της. Την συνόδευε ένας αρκετά μεγάλος σκύλος που έμοιαζε λίγο με λύκο. Μάλιστα μας ρώτησε ποιο δρόμο θα ακολουθούσαμε γιατί όπως μας εξήγησε ο σκύλος της ήταν επιθετικός. Μου θύμισε αμέσως το συγκεκριμένο παραμύθι, και αρχικά το βρήκα κάπως αστείο, αλλά στη συνέχεια συνειδητοποίησα ότι μόλις πριν από λίγες ημέρες είχα συμπεριλάβει γραμματόσημα με την Little Red Cap (Κοκκινοσκουφίτσα) στο altered book που φτιάχνω. Αυτό ήταν το όνομα του μικρού κοριτσιού στην αρχική εκδοχή αυτής της ιστορίας, πριν από την πιο φιλική για τα παιδιά και με το κάπως πιο αίσιο τέλος προσαρμογή του παραμυθιού από τους Αδελφούς  Grimm.

Υπάρχει μια ενδιαφέρουσα σύγχρονη προσαρμογή της Κοκκινοσκουφίτσας από την Σμαράγδα Μανταδάκη Το Παραμύθι της Ασπροπαπουτσίτσας (Εκδόσεις Καστανιώτη) όπου η Κοκκινοσκουφίτσα είναι πλέον γιαγιά και ο λύκος φιλικός και άκακος.

«Από τότε δεν υπήρχε πια τίποτα στην ονειρούπολη που να μην μπορούν οι ονειράνθρωποι να αισθανθούν ή να γίνουν. Οι επιθυμίες τους πραγματοποιούνταν κάθε μέρα στη ζωή τους, γιατί ήταν ελεύθεροι και δεν υπήρχε κανένας μα κανένας φόβος στην καρδιά τους» (απόσπασμα από το βιβλίο της Σ. Μανταδάκη).

Τόνια Αλεξανδρή, 7 Φεβρουαρίου, 2016

Scan215 Scan216

Tροποποιημένα βιβλία (altered books) και εικαστικά ημερολόγια (updated 06/02/2016)

Scan214aScan212 Η θητεία Scan213‘Που ξεφυτρώνουν οι παλιάτσοι; Ποιός τους ρίχνει στη σκηνή’ (στίχοι από το τραγούδι Ο Ταύρος του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα)

Κατοπτρικοί νευρώνες

Σύντομο απόσπασμα από το βιβλίο του Dr Dan Siegel – Mindsight: the New Science of Personal Transformation (Bantam Books, 2010, page 223-224)

«Ξύπνησα με τη μελωδία ενός αγαπημένου μου τραγουδιού. Το τραγούδι του James Taylor «Η Carolina είναι στο μυαλό μου», έπαιζε στο κεφάλι μου. Είχε όμως αποκτήσει μερικές νέους στίχους:

Mες το μυαλό μου με οδηγούν κατοπτρικοί νευρώνες / Δεν μπορείς απλώς να δεις την πρόθεση / Δεν μπορείς απλώς να νιώσεις το συναίσθημα / Το παρελθόν πάντοτε εμφανίζεται χωρίς να το περιμένω / Επειδή μες το μυαλό μου με οδηγούν κατοπτρικοί νευρώνες / Ένα ιερό πλήθος άλλων έχει συγκεντρωθεί ανάμεσα μας / Ίσως είμαστε στη σκοτεινή πλευρά του δρόμου / Και φαίνεται σαν να συνεχίζεται για πάντα  / Θα πρέπει να με συγχωρήσεις / Επειδή μες το μυαλό μου με οδηγούν κατοπτρικοί νευρώνες ……

Οι κατοπτρικοί νευρώνες είναι οι κεραίες που λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τις προθέσεις και τα συναισθήματα των άλλων, και δημιουργούν σε εμάς συναισθηματική απήχηση και συμπεριφορική μίμηση. Εμπλεκόμαστε σε αυτή την διαδικασία αυτόματα και αυθόρμητα χωρίς συνειδητή προσπάθεια ή πρόθεση. Στο μυαλό μας, το «πλήθος των άλλων» που μας σπρώχνει «στη σκοτεινή πλευρά του δρόμου» είναι οι μη βέλτιστες επιρροές των πρώιμων σχέσεων μας, που θολώνουν ή στρεβλώνουν τα κάτοπτρα. Το σύστημα των κατοπτρικών νευρώνων μας «μαθαίνει» από τον τρόπο που ταιριάζουμε τη δική μας εσωτερική κατάσταση με αυτό που βλέπουμε σε κάποιον άλλο».

Σύντομη περιγραφή (στα Αγγλικά) των κατοπτρικών νευρών από τον Dan Siegel

https://www.youtube.com/watch?v=Tq1-ZxV9Dc4