Ιστορίες τραυμάτων, συμπεριφορισμός, διαδικασίες εσωτερίκευσης και συμβολισμός στην τέχνη
Ιστορίες τραύματος, συμπεριφορισμός και συμβολισμός στην τέχνη (ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)
Ο Ivan Pavlov έδειξε ότι η κλασική εξάρτηση εφαρμόζεται σε ζώα. Σε ένα διάσημο, αν και ηθικά αμφιλεγόμενο πείραμα, οι John Watson και Rayner (1920) έδειξαν ότι εφαρμόζεται και στον άνθρωπο. Επίσης, έδειξαν ότι η κλασική εξάρτηση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί όχι μόνο για να δημιουργήσει μια συγκεκριμένη ή επιθυμητή αντίδραση σε κάποιο ουδέτερο ερέθισμα, αλλά και ένα παράλογο φόβο, μια φοβία. Ο μικρός Albert δεν φοβόταν τα ποντίκια. Δεν φοβόταν αυτό το ουδέτερο ερέθισμα. Ωστόσο, ο μικρός Albert φοβόταν τους δυνατούς θορύβους. Ενώ λοιπόν ο 11 μηνών Albert έπαιζε ευτυχισμένος με τον λευκό ποντικό του ο Watson χτύπησε μια χαλύβδινη ράβδο μ’ ένα σφυρί και προκάλεσε ένα δυνατό δυσάρεστο θόρυβο. Αυτό έγινε επανειλημμένα κατά τις επόμενες εβδομάδες. Κάθε φορά ο μικρός Albert εμφάνιζε σημάδια φόβου και ξεσπούσε σε κλάματα. Τελικά, αρκούσε ο μικρός Albert να δει μόνο τον ποντικό για να δείξει φόβο και να αρχίσει να κλαίει. Είχε μάθει να φοβάται τα ποντίκια.
Ιστορίες τραύματος, συμπεριφορισμός και συμβολισμός στην τέχνη (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ)
I Know Why the Caged Bird Sings by Maya Angelou (1928-2014)
Το ελεύθερο πουλί πηδά
Πάνω στη ράχη του ανέμου
Κι απ’ την ορμή του παρασύρεται
Ώσπου το ρεύμα να σβήσει
Και βυθίζει τα φτερά του
στις πορτοκαλιές ηλιαχτίδες
Και έχει την τόλμη να διεκδικεί
όλον τον ουρανό
Μα ένα πουλί που νευρικά βαδίζει
Μες το στενό του το κλουβί
Σπάνια μπορεί να δει πέρα
Απ’ τα κάγκελα της οργής του
Τα φτερά του είναι κομμένα και
Τα πόδια του δεμένα
Κι αφήνει τη φωνή του ελεύθερη
Να κελαηδήσει
Το πουλί στο κλουβί κελαηδάει
Μ’ ένα τιτίβισμα φοβισμένο
Για πράγματα άγνωστα
Που ακόμα τόσο λαχταρά
Κι η μελωδία του αντηχεί
Στο μακρινό το λόφο
Γιατί το πουλί στο κλουβί
τραγουδάει την ελευθερία.
Το ελεύθερο πουλί σκέφτεται
Ένα άλλο αεράκι
Και τους αληγείς ανέμους
Μέσα από τους ανασασμούς των δέντρων
Και τα παχιά σκουλήκια να περιμένουν
Στο φωτεινό γρασίδι της αυγής
Και αποκαλεί τον ουρανό δικό του
Μα στο κλουβί ένα πουλί στέκει
πάνω στον τάφο των ονείρων
Κι η σκιά του φωνάζει
Μ’ ένα ουρλιαχτό εφιαλτικό
Τα φτερά του είναι κομμένα
και τα πόδια του δεμένα
Κι αφήνει τη φωνή του ελεύθερη
Να κελαηδήσει
Το πουλί στο κλουβί κελαηδάει
Μ’ ένα τιτίβισμα φοβισμένο
Για πράματα άγνωστα
Που ακόμη τόσο λαχταρά.
Κι η μελωδία του αντηχεί
Στο μακρινό το λόφο
Γιατί το πουλί στο κλουβί
τραγουδάει την ελευθερία