An inspiring story from Australia / Μια ιστορία από την Αυστραλία
Η μετάφραση έχει ολοκληρωθεί
«Τα παιδιά συνδέονται με όποιον λειτουργεί ως ο /η κύριος / α φροντιστής τους. Αλλά η φύση αυτής της προσκόλλησης – δηλαδή το εάν είναι ασφαλής ή ανασφαλής- κάνει τεράστια διαφορά κατά τη διάρκεια της ζωής ενός παιδιού. Η ασφαλής προσκόλληση αναπτύσσεται όταν η φροντίδα περιλαμβάνει συναισθηματική εναρμόνιση. Η εναρμόνιση ξεκινά από τα πιο ανεπαίσθητα σωματικά επίπεδα αλληλεπίδρασης μεταξύ των μωρών και των φροντιστών τους και δίνει στα μωρά την αίσθηση ότι τα νιώθουν και τα κατανοούν». Από το The Body Keeps the Score του Bessel van der Kolk
Η σημερινή ανάρτηση περιλαμβάνει ένα βιβλίο από την Αυστραλία και μια σύντομη εισαγωγή σε ένα podcast σχετικά με την προσκόλληση.
Το βιβλίο, Penguin the Magpie: The Odd Little Bird Who Saved a Family / «Πιγκουίνος η Κίσσα: Το παράξενο μικρό πουλί που έσωσε μια οικογένεια» του φωτογράφου Cameron Bloom και του φίλου, συγγραφέα και οικολόγου της άγριας ζωής, Bradley Trevor Greive, είναι μια αληθινή ιστορία πόνου, αγάπης, θάρρους και ελπίδας. Είναι η ιστορία μιας διασωθείσας τραυματισμένης κίσσας και της ανθρώπινης οικογένειάς της, η οποία βιώνει βαθύ πόνο. Το βιβλίο αφηγείται το τρομερό ατύχημα της Sam Bloom, το οποίο την άφησε παράλυτη κι απελπισμένη, και το ταξίδι της επιστροφής από το χείλος του θανάτου και τα βάθη της απελπισίας και της κατάθλιψης, με τη βοήθεια και την αγάπη της οικογένειάς της και μιας μικρής κίσσας.
Το βιβλίο ξεκινά με το ποίημα του Eduardo Galeano:
Οικογένεια
Όπως γνωρίζουν οι άνθρωποι στη μαύρη Αφρική και την ιθαγενή Αμερική, η οικογένειά σας // είναι ολόκληρο το χωριό σας με όλους τους κατοίκους του. Ζωντανούς ή νεκρούς. // Οι συγγενείς σας δεν είναι μόνο άνθρωποι. // Οι συγγενείς σας μιλάνε επίσης ….. // με τη βροχή που σας φιλάει // και το κελάηδημα των πουλιών που χαιρετά τα βήματά σας..
Η Σαμ Μπλουμ ήταν ένα ντροπαλό, αθλητικό κορίτσι από την Αυστραλία, αποφασισμένο να γίνει νοσοκόμα και να ταξιδέψει σε όλη την Αφρική. Ερωτεύτηκε τον Κάμερον Μπλουμ, παθιασμένο με τη φωτογραφία και τα ταξίδια, και μαζί ταξίδεψαν σε όλο τον κόσμο, μεγάλωσαν τρία αγόρια και έχτισαν την κοινή ζωή τους στις βόρειες παραλίες του Σίδνεϊ. Και ξαφνικά όλα άλλαξαν, σε μια τρομακτική στιγμή στην Ταϊλάνδη, όπου η οικογένεια είχε πάει διακοπές.
Κατά τη διάρκεια των πιο σκοτεινών στιγμών της Σαμ, ο Πιγκουίνος, μια τραυματισμένη νεοσσός κίσσα που εγκαταλείφθηκε μετά την πτώση από τη φωλιά της και είχε διασωθεί από τον γιο της, μπήκε στη ζωή τους. Ο Πιγκουίνος θα γίνει το επίκεντρο της αγάπης και της χαράς, καθώς όλη η οικογένεια τον φροντίζει μέχρι να γίνει καλά. Όλοι αναπτύσσουν έναν δεσμό με τον Πιγκουίνο και το πουλί δένεται μαζί τους, ειδικά με τη Σαμ. Το να παρακολουθούν αυτό το μικρό πουλί να αναρρώνει και να μεγαλώνει, και τελικά να πετάει, τους χαρίζει χαρά και επούλωση, και αποτελεί έμπνευση για τη Σαμ στο δικό της ταξίδι. Οι όμορφες φωτογραφίες του συζύγου της αποτυπώνουν αυτή την εμπειρία.
Χάρη στην αγάπη και την υποστήριξη του περιβάλλοντός της, η Σαμ κατάφερε να επανασυνδεθεί με την αγάπη της για τον ωκεανό. Βρήκε μια ανανεωμένη αίσθηση σκοπού όταν ξεκίνησε το αγωνιστικό καγιάκ που την κατέταξε 13η στον κόσμο. Στη συνέχεια έγινε πρωταθλήτρια στο para-surfing, κερδίζοντας τρία χρυσά μετάλλια για την Αυστραλία. Δέκα χρόνια μετά το ατύχημα, αυτή και ο σύζυγός της μπόρεσαν να επιστρέψουν στην Αφρική, αυτή τη φορά με τους γιους τους, Ρούμπεν 22 ετών, Νόα 20 ετών και Όλι 18 ετών. Σήμερα η Σαμ Μπλουμ είναι παγκόσμια ομιλήτρια για παραπληγικούς, και πρέσβειρα των Surfers for Climate, που δίνει έμφαση στη σημασία της προστασίας των ωκεανών.
Μπορείτε να δείτε μέρος αυτού του υλικού στο διαδίκτυο στη διεύθυνση: https://www.theguardian.com/australia-news/gallery/2016/oct/13/penguin-bloom-how-a-scruffy-magpie-rescued-a-family
Επίσης, η ταινία Penguin Bloom, με πρωταγωνιστές τη Naomi Watts και τον Andrew Lincol, βασίζεται στην ιστορία των Bloom.
Τέλος, μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο:
Εκτός από την αγάπη μας για τον ωκεανό, μοιραζόμασταν ένα πάθος για τα ταξίδια. Όποτε μπορούσαμε να φύγουμε για να εξερευνήσουμε τον κόσμο και να γνωρίσουμε νέους πολιτισμούς, φορούσαμε τα σακίδια μας και ξεκινούσαμε για άγνωστα μέρη. Δεν είχαμε πολλά χρήματα, αλλά αυτό δεν είχε σημασία, καθώς κανένας από εμάς δεν ενδιαφερόταν για πολυτελή θέρετρα ή οργανωμένες διακοπές. Η Σαμ κι εγώ είμαστε άνθρωποι της υπαίθρου, προτιμούμε τα σκονισμένα μονοπάτια από τους δρόμους της πόλης, τις λασπωμένες καλύβες από τα μουσεία και το φαγητό του δρόμου από τα εστιατόρια…….. Μέχρι να γιορτάσουμε την δέκατη επέτειό μας, είχαμε ταξιδέψει στη Μεσόγειο και πέρα από αυτήν. Το όνειρο της Σαμ να επισκεφτεί την Αφρική είχε πραγματοποιηθεί πέντε φορές….. Εξερευνήσαμε επίσης τη Μέση Ανατολή και πατήσαμε το πόδι μας σε μέρη που τώρα είναι εντελώς απαγορευμένα στους τουρίστες. Όσο πιο μακριά πηγαίναμε, τόσο περισσότερο ερωτευόμασταν. Όσο πιο βαθιά αγαπιόμασταν, τόσο πιο μακριά θέλαμε να ταξιδέψουμε.
Τα τραύματά της είναι τέτοια που δεν μπορεί ποτέ να νιώσει άνετα, ανεξάρτητα από την επιφάνεια ανάπαυσης ή τη στάση του σώματός της….. Ακόμα και όταν η Σαμ πάει για ύπνο, στερείται τη γλυκιά ανακούφιση ενός καλού ύπνου. Τη βοηθάω να γυρίσει τρεις φορές πριν την αυγή για να διατηρήσει την κυκλοφορία του αίματος και να αποτραπούν οι πληγές κατάκλισης.
Η Σαμ ένιωθε συντετριμμένη και εντελώς μετέωρη. Είδα το φως στα μάτια της να σβήνει. Ήξερα ότι αποσυρόταν από αυτόν τον κόσμο. Το γεγονός ότι ένα τόσο έντονα ελεύθερο και παθιασμένο πνεύμα μπορούσε τώρα μέσω του πόνου και μιας ατσάλινης καρέκλας να αγκυροβοληθεί πέρα από την αγάπη μας, ήταν πάρα πολύ για να το αντέξουμε……
Και εδώ είναι που ο Πιγκουίνος μπήκε στη ζωή της. Ήταν ο δικός μας ατρόμητος πρέσβης αγάπης και ο υπεύθυνος κινητοποίησης…….. Ο Πιγκουίνος δεν είχε κανένα πρόβλημα να μιλήσει για λογαριασμό της Σαμ και, με αυτόν τον τρόπο, αυτό το θαρραλέο πουλί βοήθησε τη Σαμ να συνειδητοποιήσει ότι οι ανάγκες της ήταν σημαντικές ….
Με το να κρατώ τον Πιγκουίνο στα χέρια μου και τη Σαμ στην αγκαλιά μου, μπορώ να σας πω ότι κάθε νευρικό κύτταρο, κάθε αιμοφόρο αγγείο, κάθε μόριο της ύπαρξής μας είναι πολύτιμο. Αλλά όλοι είμαστε πολύ περισσότερα από το άθροισμα των εύθραυστων μερών μας. Είμαστε όλα τα ταξίδια, όλες οι ελπίδες και όλα τα όνειρά μας, ντυμένα με θνητό χαρτί περιτυλίγματος.
Στον επίλογο υπάρχει ένα προσωπικό μήνυμα από τη Σαμ, η οποία γράφει για το πώς είναι πραγματικά να αντιμετωπίζεις τη ζωή σε αναπηρικό καροτσάκι, χωρίς να αποκρύπτει την αλήθεια για την απώλεια ή τις δυσκολίες της:
Το να γίνω παραπληγική δεν ήταν ένα απροσδόκητο δώρο. Οι νέες προοπτικές που μου δόθηκαν δεν μπορούν να εξισωθούν με μια μεγάλη πνευματική αφύπνιση και δεν αισθάνομαι ότι αυτή η εμπειρία με έκανε καλύτερο άνθρωπο ή μου έδωσε έναν νέο σκοπό.
Μου έδωσε την ευκαιρία να δω τον καλύτερο εαυτό του συζύγου μου και των παιδιών μας, ακόμα και όταν βρισκόμουν στο χειρότερο σημείο μου. Αυτές είναι όμορφες γνώσεις για τις οποίες είμαι ευγνώμων, παρά το απαράδεκτο κόστος τους… Χωρίς την υποστήριξη του συζύγου μου και των παιδιών μας, των άμεσων οικογενειών μας και των αγαπημένων μας φίλων (ειδικά του Penguin), δεν είμαι σίγουρη ότι θα ήμουν ακόμα εδώ και ξέρω ότι δεν θα τα πήγαινα τόσο καλά όσο τώρα.
Στο podcast Being Well αυτής της εβδομάδας (19/05/2025), το οποίο μπορείτε να παρακολουθήσετε στη διεύθυνση: https://www.youtube.com/watch?v=F4hhBkOFfwU, ο Forrest και ο πατέρας του, Rick Hanson, εξερευνούν το αποδιοργανωμένο ή αυτό που θεωρείται πιο «φοβικό» πρότυπο προσκόλλησης, που συνήθως προκύπτει ως αποτέλεσμα τραύματος ή / και δύσκολων εμπειριών, ειδικά νωρίς στη ζωή, και περιλαμβάνει τόσο αγχώδεις όσο και αποφευκτικούς τρόπους ανασφαλούς προσκόλλησης, όπου τόσο η συναισθηματική οικειότητα όσο και η απόσταση μπορεί να είναι άβολες. Θίγουν διάφορες πτυχές και ερωτήματα σχετικά με τη θεωρία του προσκόλλησης**, τις εξελίξεις στο πεδίο και προτάσεις για το πώς να μετακινηθούμε σε πιο ασφαλή τρόπο προσκόλλησης μέσω της ενσωμάτωσης τμημάτων του εαυτού μας που φέρουν ανεκπλήρωτες (συναισθηματικές) ανάγκες.
** Ο Βρετανός ψυχολόγος John Bowlby ήταν ο πρώτος θεωρητικός της προσκόλλησης, ο οποίος ενδιαφέρθηκε να κατανοήσει το άγχος και την αγωνία που βιώνουν τα παιδιά όταν χωρίζονται από τους κύριους φροντιστές τους. Ο Bowlby έβλεπε τον δεσμό ως την ασφαλή βάση από την οποία ένα παιδί κινείται στον κόσμο. Πίστευε ότι οι πρώτοι δεσμοί που σχηματίζονται μεταξύ των παιδιών και των γονιών ή των κύριων φροντιστών τους έχουν τεράστιο αντίκτυπο σε όλη τη ζωή. Ο Bowlby και άλλοι, έβλεπαν την προσκόλληση κυρίως ως προϊόν εξελικτικών διαδικασιών και πρότειναν ότι τα παιδιά γεννιούνται με μια έμφυτη παρόρμηση να σχηματίζουν δεσμούς με τους φροντιστές τους. Σε όλη την ιστορία, τα παιδιά που διατηρούσαν εγγύτητα με ένα πρόσωπο προσκόλλησης ήταν πιο πιθανό να λάβουν φροντίδα, παρηγοριά και προστασία και, ως εκ τούτου, πιο πιθανό να επιβιώσουν μέχρι την ενηλικίωση, και έτσι, μέσω της διαδικασίας της φυσικής επιλογής, αναδύθηκε ένα σύστημα κινήτρων για να ρυθμίζει την προσκόλληση. Το κεντρικό θέμα της θεωρίας της προσκόλλησης είναι ότι όταν οι γονείς ή κύριοι φροντιστές, είναι διαθέσιμοι, συνεπείς και ανταποκρίνονται στις ανάγκες ενός βρέφους, επιτρέπουν στο παιδί να αναπτύξει ένα αίσθημα ασφάλειας και να μάθει ότι ο γονιός / φροντιστής είναι αξιόπιστος, γεγονός που δημιουργεί μια ασφαλή βάση, που επιτρέπει στο παιδί να εξερευνήσει τον κόσμο.
Αυτό που γνωρίζουμε τώρα για την προσκόλληση έχει εξελιχθεί, και οι τρόποι με τους οποίους τείνουμε να προσκολλόμαστε σε άλλους μπορούν να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου, τόσο προς το καλύτερο (κερδισμένη ασφαλής προσκόλληση) όσο και προς το χειρότερο, ανάλογα με τις εμπειρίες και τις σχέσεις μας. Η νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου επιτρέπει να συμβαίνουν αλλαγές σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας και να μεταβαίνουμε από ανασφαλείς μορφές προσκόλλησης σε μια πιο ασφαλή κατάσταση ύπαρξης και σχέσης. Είναι επίσης χρήσιμο να θυμόμαστε ότι πιθανώς χρησιμοποιούμε διαφορετικά στυλ ή συνδυασμούς ασφαλών και ανασφαλών τρόπων προσκόλλησης με διαφορετικούς ανθρώπους και σε διαφορετικά πλαίσια και φάσεις της ζωής μας. Μια πιο σύγχρονη θεωρία προσκόλλησης θεωρεί την προσκόλληση ως δυναμική και λιγότερο στατική, μια διαδικασία που επίσης διαμορφώνεται από τις καταστάσεις του νευρικού συστήματος από στιγμή σε στιγμή, καθώς και από τις περιστάσεις.
Σε αυτό το επεισόδιο, ο Forrest και ο Rick μιλούν για τη θεωρία και τα πρότυπα προσκόλλησης, καθώς και την επιρροή τόσο της ιδιοσυγκρασίας μας όσο και των ευρύτερων κοινωνικών περιβαλλόντων πέρα από την οικογένεια, την αξιοποίηση για επούλωση, και των διαφόρων μηχανισμών άμυνας – ακόμη και των φαινομενικά δυσλειτουργικών – κατανοώντας ποιους μηχανισμούς χρησιμοποιούσαμε ως παιδιά, αλλά και αργότερα, το γιατί οι «βαρετές» σχέσεις μπορεί να είναι μεταμορφωτικές, και πολλά άλλα. Υπάρχουν αναφορές στην έρευνα της Mary Ainsworth και στο μοντέλο της δεκαετίας του 1990 των Kim Bartholomew και Leonard Horowitz με τα τέσσερα πρότυπα προσκόλλησης, τα οποία ορίζονται χρησιμοποιώντας συνδυασμούς της (θετικής ή αρνητικής) εικόνας του εαυτού μας και της (θετικής ή αρνητικής) εικόνας μας για τους άλλους. Υπάρχει αναφορά στη θεωρία της Margaret Mahler για την ανάπτυξη του παιδιού, στην οποία η επαναπροσέγγιση είναι μια κρίσιμη φάση όπου τα μικρά παιδιά, συνήθως κατά τη διάρκεια του δεύτερου έτους, αρχίζουν να διαχειρίζονται την αυξανόμενη ανεξαρτησία τους διατηρώντας παράλληλα ένα αίσθημα εγγύτητας με τους γονείς ή φροντιστές, καθώς αναπτύσσουν μεγαλύτερη επίγνωση του εαυτού τους και της διαφοροποίησης από τη μητέρα ή άλλους κύριους φροντιστές.
Τέλος, αυτό που ονομάζουμε αποδιοργανωμένη προσκόλληση συχνά συνδέεται στενά με [σύνθετο] τραύμα, επομένως το τελευταίο μέρος του podcast επικεντρώνεται στις θεραπευτικές προσεγγίσεις που βασίζονται περισσότερο στο τραύμα, στο πώς μοιάζουν και πως αισθανόμαστε μέσα σε καλές, υγιείς, αξιόπιστες σχέσεις [περιλαμβάνουν προβλεψιμότητα, συνέπεια και συναισθηματική επιβεβαίωση, και δεν είναι προσανατολισμένες στην τιμωρία], και τις ερωτήσεις και τα βήματα που θα μπορούσε κανείς να θέσει και να κάνει για να αγκαλιάσει τα πιο αγχώδη, αποφευκτικά ή αμφίθυμα μέρη του εαυτού του, ώστε να φτάσει σε ένα σημείο μεγαλύτερης αυτονομίας και συνειδητής επιλογής.
Προτείνουν τρόπους που μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη πιο ασφαλών προσκολλήσεων μέσω της αυτοπεποίθησης και του αυτοσεβασμού, και μέσω της αποδοχής των ανεκπλήρωτων πρώιμων αναγκών μας, δίνοντας φωνή στις πτυχές του εαυτού μας που ήταν άφωνες / σιωπηλές, και νιώθοντας πραγματικά ελεύθεροι να αγκαλιάσουμε πλήρως αυτό που πραγματικά θέλουμε και να αντλήσουμε κατάλληλες «κοινωνικές προμήθειες» από τους άλλους. Ο Rick λέει: «Δίνετε φωνή στο απελπισμένο παιδί μέσα σας, που παρακολουθούσε τον φροντιστή να φεύγει από το δωμάτιο….. Επουλώνετε μέσω της αυτοέκφρασης, της δικής σας έκφρασης…… Υπάρχει ένα είδος παράδοξου ότι όσο περισσότερο είμαστε ξεκάθαροι και ολόψυχοι σε αυτό που επικοινωνούμε, τόσο λιγότερο χρειαζόμαστε να είναι οι άλλοι τέλεια συντονισμένοι [attunement] μαζί μας».